Op zo’n 150 kilometer van Antwerpen ligt het charmante dorpje Han-sur-Lesse. Bij menig Belg doet dit onmiddellijk denken aan de wereldberoemde grotten, maar ook het wildpark heeft heel wat te bieden en zorgt voor een bijzonder leuk uitje. Wij gingen op verkenning.
Het was alweer van de kindertijd geleden dat ik nog in Han was en voor Sofie was het de eerste keer. Leuk weer om op (her)ontdekking te gaan van een Belgisch pareltje. Enkele jaren geleden bezochten we de grotten van Remouchamps al en dus nu was het tijd voor die veel bekendere.
Door de vele wegenwerken op de E411 van Brussel naar Luxemburg deden we er vanuit Antwerpen iets meer dan twee uren over om in Han-sur-Lesse te geraken. Dat zou toch een dikke twintig minuten meer zijn dan normaal. Omstreeks 10u30 parkeerden we de auto op een van de vele privéplaatsen. Parkeerplaats vinden is alvast geen probleem. Het dorp is duidelijk voorzien op veel toeristen. We kunnen je meegeven dat wij 6 euro betaalden voor een hele dag. Niet slecht…
Han-sur-Lesse
Han-sur-Lesse is een ware toeristenmagneet en dat komt uiteraard in de eerste plaats door de grotten. Maar ook het wildpark bleek zeer populair te zijn, merkten we. Met de Lerarenkaart in de hand trokken we naar het bezoekerscentrum tegenover het kerkje van Han. Dankzij dat kaartje konden we gratis een PassHan in ontvangst nemen die ons toegang gaf tot zowel de grotten als het wildpark. Zo spaarden we toch eventjes 31 euro per persoon uit en daarmee weet je meteen dat dit uitje niet zo goedkoop is… Het voordeel aan het ticket is dat je beide bezienswaardigheden niet op dezelfde dag hoeft te bezoeken. Je ticket is het hele jaar geldig.
Grotten
Wij besloten te starten met een bezoek aan de grotten. Het zou vandaag weer een drukke dag worden, want de wachtrij voor de tram die ons naar de ingang van de grotten bracht, stond helemaal vol. Toch hoef je je niet te laten ontmoedigen door die massa, want we merkten dat ze het hier zeer efficiënt regelen waardoor het allemaal best wel vlot gaat. Iets over 11 vertrokken de drie trams richting heuvel waar het allemaal gebeurt. De trams zijn intussen meer dan honderd jaar oud en dat zorgt voor heel wat geschiedenis. Bovendien is het een erg leuke manier om je dag te starten en zet het de grootsheid van de grotten nog wat extra in de verf.
Na een tochtje van zo’n 4 kilometer kwamen we aan in het eindstation en werden de bezoekers opgesplitst volgens taal: Nederlands en Frans. We maakten de bedenking dat Duits en/of Engels misschien ook wel sympathiek zouden zijn, gezien de vele toeristen hier, maar men zal wel weten wat men doet. We moesten nog zo’n tien minuutjes wachten voor onze groep kon vertrekken. Een Vlaamse gids, die zeer duidelijk sprak, leidde ons de grotten in en het avontuur kon beginnen.
In tegenstelling tot de grotten van Remouchamps zijn die van Han veel grootser. Het hele complex behoort tot de grootste van Europa en de schoonheid ervan wordt wereldwijd geprezen. Er wordt zelfs gefluisterd dat dit de mooiste zijn die je op onze aardbol kan bezoeken. Van de in totaal 14 kilometer aan gangen en zalen zijn er slechts een tweetal kilometer toegankelijk voor publiek. Volgens de gids wel de mooiste twee kilometer, dus dat viel al mee.
De grotten bestaan eigenlijk uit een aaneenschakeling van onderaardse zalen, de ene al groter en indrukwekkender dan de andere. De nieuw geplaatste ledverlichting zorgt ervoor dat alles prachtig in de verf wordt gezet. De vele stalactieten en -mieten en de gordijnen vormen een sprookjesachtig en mysterieus schouwspel. Ongeveer halfweg de tocht, in een van de zalen, werd in 2018 de lichtshow ‘Origin’ geïnstalleerd. Deze klank- en lichtshow is permanent en zorgt voor een aangename pauze.
Naar het einde toe volgt nog een bezoek aan de grootste onderaardse zaal van België en een van de grootste van Europa: de koepelzaal. Deze is 62 meter hoog en heeft een diameter van niet minder dan 145 meter. Dit was een prachtig sluitstuk.
Vroeger was het einde van het bezoek aan de grotten een boottochtje dat je naar de uitgang leidde. De bootjes zijn echter verdwenen en vervangen door loopbruggen. Wat wel gebleven is, is het kanonschot bij de uitgang. In de beginjaren dat de grotten publiek werden opengesteld, was de huidige uitgang de ingang en de enige verlichting waren fakkels. Meer dan nu moet het toen erg spannend geweest zijn om de duisternis in te gaan. Om boze geesten te verjagen, werd toen voor ieder bezoek een kanonschot gelost. Die traditie werd dus in ere gehouden. Hoewel de gids goed aangaf wanneer de knal zou volgen, was het toch nog even schrikken, zelfs met de oren dicht.
Twee uren na ons vertrek met de tram in Han stonden we aan de uitgang van de grotten. Van daar was het nog zo’n 500 meter wandelen tot in Han. Het eerste deel van de dag zat er daarmee op en we waren onder de indruk en hadden genoten van al dat moois dat zich zomaar verstopt in een heuvel ergens in ons kleine landje…
Wildpark
Na een korte lunch langs de Lesse in het dorp begaven we ons voor de tweede keer vandaag naar het bezoekerscentrum, deze keer voor de bus naar de ingang van het wildpark. Zoals reeds gezegd: het is allemaal prima geregeld in Han. Voor het wildpark kan je kiezen om het te voet te doen. In dat geval heb je de keuze om de hele route van 5 kilometer te wandelen of een ingekorte route van 2,5 kilometer. De overige afstand leg je dan af met een gratis open shuttlebusje. Je kan echter de hele route ook afleggen met een safaricar. Je moet je keuze wel al aangeven bij het aanschaffen van je ticket aangezien de organisatie enigszins anders is. Wij kozen voor de wandelroute. Je kan onderweg nog beslissen of je ze inkort of niet.
Na een kwartiertje gewacht te hebben op de bus in het bezoekerscentrum, werden we opgehaald en netjes afgezet aan de start van de wandeling. Geen grootse ingang hier, enkel een simpel wandelpad vormde de eerste kennismaking. Eigenlijk vormt het bezoekerscentrum de ingang van het wildpark, alleen ligt dat gewoon enkele kilometers verder.
Het gaf dus het gevoel dat we gewoon vanaf een kleine autoweg meteen het wildpark in liepen. Het park valt niet te vergelijken met een zoo als Pairi Daiza. Hier werd een hele vallei, inclusief de omliggende heuvels, omgetoverd tot wildpark. Op zich is een rondje van 5 kilometer ook niet niks. Het zegt iets over de schaal van dit gebied.
Het eerste deel van de wandeling liep over de heuveltop en bracht ons onder andere langs poolvossen, rendieren, wolven, damherten, uilen en marmotten. Op zich zijn dit geen spectaculaire soorten. Olifanten en leeuwen zal je hier niet vinden omdat het wildpark er specifiek voor kiest om soorten te herbergen die in de Ardennen leven of ooit geleefd hebben. Daarnaast is het park een opvang voor mishandelde of zieke dieren en doet het mee aan allerhande kweekprogramma’s. Het was bijzonder leuk om overal even te blijven staan. Vooral de wolven hebben we graag geobserveerd. De marmotten zorgden dan weer voor een hilarische show waar we gerust nog wat langer naar hadden kunnen kijken.
Voorts heeft men in dit deel ook een parcours met hangbruggen en platformen aangelegd tussen de bomen en krijg je regelmatig mooie uitzichten over de vallei. De link met de grotten is ook nooit veraf en dat doen ze echt wel leuk. Dit deel van het park bevindt zich namelijk pal boven de grotten en op een bepaald punt wordt duidelijk gemaakt wat er zich precies onder je bevindt. Ook het oude tracé van de tram wordt in de verf gezet. Bijzonder leuk allemaal!
Het horecahuisje ‘Tivoli’ vormt een keerpunt. Daar daalden we steil af naar de valleibodem en konden we ervoor kiezen om de wandeling in te korten. We besloten ze toch volledig te voet af te leggen. We bleven even kijken naar de plek waar de Lesse de grotten in verdwijnt en vervolgden onze weg. Dit deel van het park is beduidend ruimer en herbergt dan ook de wat grotere soorten zoals edelherten, Przewalskipaarden en Europese bizons. Die laatste zagen we helaas maar in de verte. De dieren hebben in dit hele park immers enorm veel, maar echt enorm veel ruimte en dat is meteen ook een enorm compliment. Men kiest er duidelijk niet voor om de beschikbare ruimte helemaal vol te proppen met dieren. Eerder maakt men de keuze om het aantal soorten te beperken maar ze wel alle ruimte te geven die ze nodig hebben. Mooi!
Het tweede deel van de wandeling vonden we iets minder interessant. Het was ook een wat zwaarder deel met enkele korte beklimmingen. Door de grootsheid van de ruimte waar je langs wandelt, verlies je ook wat contact met de dieren, maar daar klagen we uiteraard niet over. Mooi dat ze hier als het ware kunnen gaan en staan waar ze willen.
Sluitstuk van het wildpark was het grote, deels nieuwe, bruineberenverblijf. Wij hielden vooral halt bij het verblijf van Willy en Marlène. Marlène lag rustig te genieten van het zonnetje op een rots, op slechts enkele meters afstand en op onze hoogte. Dit voelde zeer indrukwekkend aan en we kunnen ons niet voorstellen ooit al dichter bij een kolos als deze gestaan te hebben dan hier. Het beest had wat last van kriebelende vliegen op haar neus en dat leverde grappige toestanden op. Toen er wat te veel mensen naar Marlène begonnen te kijken, kreeg ze het op haar heupen en verdween ze naar een ander deel van haar verblijf. Heel grappig!
Om terug in Han te geraken moet je de tram nemen die je ook naar de grotten brengt. Het station aan de ingang van de grotten is dus de opstapplaats om weer terug te keren. We hadden nog een kwartiertje voordat de laatste tram vertrok en dus rondden we ons bezoek af. We wandelden richting station waar de sfeervolle tram ons terug naar het drop bracht. Uiteindelijk hadden we over de hele wandeling drie uren gedaan, ook de tijd die men voorziet. We kunnen wel stellen dat dat eigenlijk net te weinig is als je alle dieren echt wil bekijken, de infoborden wil lezen en onderweg even wil genieten van de omgeving op een gezellig terrasje.
Onze mening
Het domein van de Grotten van Han is een dag meer dan waard. Als je beide attracties wil doen, heb je echt een volledige dag nodig. Kom zeker niet te laat aan, want dan kan het allemaal krap worden. Het ticket is stevig aan de prijs, maar je krijgt er best wel wat voor terug. In de grotten is het het hele jaar door 13 graden. In de zomer fris dus en in de winter warm. Voorzie in de zomer een trui en houd er rekening mee dat je wat druppels op je kan krijgen. Een lange broek is dan weer niet nodig. Je kan de grotten het hele jaar door bezoeken, maar houd er rekening mee dat in de winter de Lesse hoger staat waardoor een aanzienlijk deel van het grottenstelsel niet bezocht kan worden. Wil je het totaalplaatje, ga je dus beter vanaf de lente.
Van het wildpark hadden we weinig verwacht, maar het viel ons uiteindelijk 100% mee. Verwacht geen traditioneel dierenpark, maar eerder een bijzonder mooie omgeving waar je naar dieren kan gaan kijken. Neem voldoende tijd. Zoals gezegd vonden we drie uren wat krap als je de 5 kilometer te voet wil doen. De wandelroute staat zeer goed aangegeven; missen is onmogelijk.
Hoe je je dag aanpakt maakt niet uit: je kan beginnen met het wildpark of met de grotten. Als je begint met het wildpark, kan je het bezoek aan de grotten er naadloos aan vastkoppelen zonder eerst terug naar het dorp te moeten. Zorg dan wel dat je alles bij je hebt wat je nodig hebt.
